Opleiding Cognitieve Gedragstherapie | SORAG Opleidingen en Cursussen

Cognitieve Gedragstherapie

Cognitieve gedragstherapie is een behandelvorm die niet alleen heel vaak wordt toegepast, maar ook steeds populairder wordt. Cognitieve gedragstherapie is ontstaan door het samensmelten van verschillende theorieën en therapieën: de cognitieve therapie en de gedragstherapie. In de cognitieve gedragstherapie maken we gebruik van een groot aantal technieken en interventies die weer afkomstig zijn van totaal andere theorieën. Hierdoor is cognitieve gedragstherapie een heel brede behandelvorm geworden, waarin cognitie (het vermogen om iets te leren), gedrag en therapie allemaal een belangrijk aandeel hebben.

De therapievorm cognitieve gedragstherapie, waarbij voor het eerst geprobeerd werd cognitieve processen te manipuleren en te veranderen, is in de jaren ’70 van de vorige eeuw ontstaan. Cognitieve gedragstherapie werd ontwikkeld door therapeuten die ervan uitgingen dat gedrag niet alleen ontstaat door prikkels vanuit de omgeving, maar voor een groot deel ook vanuit de mens zelf. Deze groep therapeuten begon uit te zoeken hoe bepaalde cognities zoals gedachten, percepties, verwachtingen en zelfbeelden samenwerken met omgevingsfactoren om te zorgen voor bepaald gedrag.


Cognitieve gedragstherapie is eerder een op het probleem georiënteerde therapievorm dan een op de cliënt georiënteerde therapievorm. De nadruk ligt op het begeleiden van een cliënt tijdens het aanpakken van bepaalde problemen en niet op het behandelen van de hele persoon. De problemen worden gezien als het gevolg van aangeleerde denkpatronen en daaruit voortvloeiend, eveneens aangeleerd, gedrag. Cognitieve gedragstherapeuten gaan er vanuit dat alles wat ooit aangeleerd is ook weer afgeleerd kan worden. Daarom houden cognitieve gedragstherapeuten gedurende langere tijd de gedachten en het gedrag van een cliënt in de gaten en dagen zij de cliënt uit om een probleem aan te pakken. Zo zal ook jij in de loop van deze cursus leren om een cliënt of anderen uit te dagen om hun gedachten en gedrag te veranderen.

Cognitieve gedragstherapie maakt gebruik van theorieën en interventies afkomstig uit de cognitieve psychologie/ therapie en de gedragstherapie. Deze vorm van therapie is dus eigenlijk een combinatie van beide. Het kernidee van de cognitieve gedragstherapie is dat als de manier van denken verandert, ook het gevoel verandert. Je manier van denken bepaalt dus eigenlijk hoe je je voelt. De cognitieve gedragstherapie gaat er vanuit dat je je gelukkiger en productiever voelt als je op een goede en functionele manier denkt. De focus van cognitieve gedragstherapie ligt dan ook op het veranderen van irrationele cognities, zoals slecht aangepaste en disfunctionele gedachten, overtuigingen en waarnemingen. Deze irrationele cognities kunnen namelijk zorgen voor disfunctioneel gedrag en emoties.

De ene therapeut zal vaker gebruikmaken van gedragstherapeutische interventies, de andere vaker van de meer cognitieve methoden. Dat ligt aan zijn of haar persoonlijke voorkeur. Niettemin gaan ze er allen vanuit dat door middel van de therapie de irrationele cognities van de cliënt zullen veranderen en dat hierdoor diens gedrag en emoties kunnen veranderen. Hierbij wordt er, zoals hierboven al besproken is, tevens van uitgegaan dat dit proces andersom ook werkzaam is. Cognitieve gedragstherapeuten zijn, in tegenstelling tot andere op de psyche gerichte therapeuten, niet geïnteresseerd in de gebeurtenissen uit de kindertijd. Ze zijn alleen geïnteresseerd in het hier en nu en in het veranderen van de huidige cognities en het huidige gedrag van de cliënt.

DEZE ONDERWERPEN KOMEN AAN BOD
Ontstaan en ontwikkeling van de cognitieve gedragstherapie, klassieke en moderne vormen, diagnose en intake, interview en gesprek, behandelplan en behandeling, factoren die van invloed zijn, vaardigheden en houding van de therapeut, verbale en non-verbale communicatie, gespreksvaardigheden en -technieken, angststoornissen, depressie, psychotrauma, drugsmisbruik, eetstoornissen, somatoforme stoornissen, persoonlijkheidsstoornissen, functieanalyse, betekenisanalyse, bio-informatietherapie, automatische gedachten en denkfouten, basisinterventies, behandeling van jongeren en sociale psychologie.

Wil je meer informatie of een studieadvies?

Deze cursus is ook opgenomen in het Cursusvoordeelpakket:
Gedragstherapie

Andere op Psyche en Psychologie toegespitste opleidingen zijn:
Stresscoaching
Ontspanningscoaching
Hypnotherapie
NLP
Psychologie
Psycho- en Gedragscoaching
Praktische psychologie
Lichaamsgerichte Psychotherapie
Mindfulness (based cognitive therapy)

In de cursuscognitieve gedragstherapie worden de volgende onderwerpen behandeld:

Introductie in de cognitieve gedragstherapie
De eerste lessenpakketten
De rest van de opleiding

Wat is cognitieve gedragstherapie
Cognitieve gedragstherapie als term
Cognitie
Gedrag
Therapie
Cognitieve processen manipuleren en veranderen
Kernidee
Focus
Nadruk op het probleem
Uitdaging

Onderliggende theorieën
De ABC-methode van Albert Ellis
De attributietheorie van Aaron Beck
Disfunctionele attributies
De cognitieve schema’s van Jeffrey Young
Disfunctionele schema’s
Synthese van de drie theorieën
Uitgebreide ABC-theorie

Klassieke vormen van cognitieve gedragstherapie
De rationeel-emotieve therapie van Ellis
Confronterend
Klassieke cognitieve gedragstherapie van Beck
Socratische dialoog
Rationele respons
Schemagerichte cognitieve therapie van Young
Niveaus van schemaveranderen
Werkwijze, doelgroep en duur van de behandeling
Werkwijze
De ABC-methode
Doelgroep
Duur van de behandeling
Sessies

Keuze van cognitieve gedragstherapie
Wie kan cognitieve gedragstherapie uitvoeren?
Systematisch werken
Gespreks- en contactvaardigheden
Diagnose en medicatie
Effectiviteit van cognitieve gedragstherapie
Gecontroleerde experimenten
Effectiviteit wetenschappelijk aangetoond
Aantoonbare resultaten
Conclusies
Samenvatting
Wetenschappelijk onderbouwd
Wetenschappelijke instelling
Kritiek op de cognitieve gedragstherapie
De therapeutische relatie
Focus op symptomen
Weinig aandacht voor het verleden
Kritiek op cognitieve interventies
Alleen voor slimme mensen?

Groeps-, koppel- en familietherapie
Groepstherapie
Werkwijze
Voordelen van groepstherapie
Algemene voordelen
Specifieke voordelen
Koppel- en familietherapie
Werkwijze

Het ontstaan van de cognitieve gedragstherapie
Bloeitijd
Geschiedenis van de psychologie en de psychotherapie
Psychologie
Mesmerisme
Psychoanalyse van Freud
Nieuwe vormen van psychotherapie
Ontwikkelingen na
Ontwikkelingen na
Klassieke psychoanalyse
Psychodynamische therapie
Humanistische therapie: cliëntgeoriënteerde therapie
Gedragstherapie
Gestalttherapie
Cognitieve therapie
Andere behandelmethodes
Medicatie
Elektroconvulsieve therapie (ECT)
Psychochirurgie
Druk vanuit de maatschappij
Pogingen tot integratie
Cognitieve gedragstherapie staat sterk
Nieuwste ontwikkelingen
Acceptance and commitment therapy (ACT)
Dialectische gedragstherapie
Mindfulness based cognitive therapy (MBCT)
of aandachtgerichte gedragstherapie
Functionele analytische psychotherapie (FAP)
Metacognitieve therapie

Plaatsen van de cognitieve gedragstherapie
binnen de psychotherapie
Uitvoerbaarheid
Bewezen effectief
Wetenschappelijke attitude
Efficiënt
Bereidheid tot het integreren van andere methodes

Het cognitief gedragstherapeutisch proces
Kort overzicht

Intake
Kennismaken
Inventariseren van de klachten
Vragen
Soorten van gedrag
Inventariseren van de hulpvraag
Om wie gaat het?
Analyse of intakeverslag
Algemene informatie
Actuele problematiek
Hulpvraag
Samenvatting
Diagnostiek
Intake en diagnostiek gecombineerd
Kennismaking in de diagnostiekfase
Inventarisatie
Recente gebeurtenissen en levensomstandigheden
Geen duidelijke aanleiding
Stellen van een diagnose
Classificerende diagnostiek
Verklarende diagnostiek
Betekenisanalyses
Functieanalyses
Huiswerkopdrachten
Analyse
Samenvatting

Behandelplan
Van analyse naar behandelplan
Formuleren van het behandelplan
Doel en doelwit
Doelen
Doelwitten
Mogelijke obstakels
Interventies
Informerende interventies
Conceptualiserende interventies
Structurerende interventies
Cognitief modificerende interventies
Gedragsveranderende interventies
Terugvalpreventieve interventies
Keuze van interventies
Evaluatie van de koers
Voorbeelden behandelplan

Behandeling
Onderdelen
Voorlichting over psychologische stoornis/probleem
Voorlichting over de behandeling
Transparant
Interventies
Huiswerkopdrachten
Lijsten
Evaluatie en bijstellen van het behandelplan
Evaluatiemomenten
Opbouw van de behandelsessie(s)

Afsluiten van de therapie
Evaluatie van de therapie
Terugvalpreventie
Eventuele vervolgafspraken
Afsluiting van de therapie
Langere afsluitfase
Knipkaart
Open einde
Afsluiten van een mislukte therapie
Huiswerkopdrachten
Samenvatting

Het voortzetten van een uitzichtloze behandeling

Factoren die het therapeutische proces
beïnvloeden
Behandelmethode
Cliënt en therapeut
De cliënt
Inter-persoonlijk leren
Zelfkennis
De therapeut
Relatie met de therapeut
Support van de therapeut
Hoop
Motivatie
Motivatie van de cliënt
Vorderingen bijhouden
Motivatie van de therapeut

Omgeving van de cliënt
Hulp en support van de omgeving
Omgeving als veroorzaker
Omgeving als uitlokker of versterker
Gevolgen voor de omgeving
Conflicterende factoren

Therapeutische basisvaardigheden en de
houding van de therapeut

Het therapeutisch interview of -gesprek
De juiste basishouding
Veel voorkomende fouten
Olievlek
Vragenvuur
Dwangbuis
Verbale en non-verbale communicatie
Het inhoudsniveau: de verbale communicatie
Het betrekkingsniveau: de non-verbale communicatie
Vormen van non-verbale communicatie
Proxemica
Chronemica
Paralinguïstica
Kinesica
Haptica
Aromatica
Uiterlijkheden
Kenmerken van non-verbale communicatie
Sociaal-culturele context
Onbewust niveau
Overtuigingskracht
Niet geïsoleerd
Relatie tussen non-verbale en verbale communicatie
Congruent
Incongruent
Regulerend

Elementaire gespreksvaardigheden
Opening gesprek
Vervolggesprek
Beginvraag
Evaluatie
Stimuleren
Houding van de therapeut: actief luisteren
Beginnersfouten
Papegaaien
Vooruitlopen
Achterblijven
Emoties negeren
Stilte
Tussenvoegsels
Structureren en begeleiden
Samenvatten
Doorvragen
Verdiepend
Verbredend
Terugvragen
Verdiepend
Verbredend
Afronding

Andere gespreksvaardigheden
Vragen stellen
Open vragen
Gesloten vragen
Waarom-vragen
Vragen herhalen
Het reflecteren van gevoel
Idiosyncratische uitdrukkingen overnemen
Hardop denken
Socratische dialoog
Kenmerken
De therapeut als gids
Uitvoering
Negen vuistregels voor het therapeutische gesprek
Stel duidelijke vragen
Stel open, niet-suggestieve vragen
Beperk je tot de hulpvraag
Vraag waar nodig door
Neem tijd om te luisteren
Denk aan je lichaamstaal
Geef zo nodig tussentijdse samenvattingen
Geef aan het eind van een gesprek een
samenvatting en een conclusie
Praat niet te veel

Speciale gesprekstechnieken
Feedback geven
Feedback in stappen
Beschrijf wat je waarneemt
Beschrijf wat voor effect het op jou heeft
Wacht niet te lang
Controleer of de ander jou begrijpt
Geef aan welk gedrag je van de ander dan
wel zou willen zien
Advies geven
Quasi-adviesvragen
Vertrouwensrelatie
De juiste formulering
Slecht nieuwsgesprek
Vijf fasen
Verwijsgesprek
Motiverende gesprekstechnieken

Grenzen stellen in de omgang met cliënten
Bewaak je grenzen
Onacceptabel gedrag
Confronterende ik-boodschap
Benoem het gedrag
Benoem het gevolg
Benoem je eigen gevoel
Eisend gedrag en agressie
Consumentisme en claimend gedrag
Agressief gedrag
Terechte en onterechte eisen
Belangrijke gedragsgrenzen
Vertrouwensrelatie
Houd professionele afstand
Verliefd op de therapeut
Voorkom overname van problemen

Classificerende diagnostiek en de belangrijkste
psychische stoornissen

Diagnostiek
Doelen van diagnostiek
DSM als toegangspoort
Classificerende diagnostiek volgens de DSM
Het DSM-systeem
Nadelen DSM-classicifatie
Voordelen DSM-classificatie
Middelen tot classificatie
Transparant
Assen van de DSM
As I: Symptoomstoornissen
V-code
As II: Persoonlijkheidsstoornissen
Cluster A: Het bizarre patroon
Cluster B: Het impulsieve en instabiele patroon
Cluster C: Het angstige patroon
As III: Algemene medische condities
As IV: Psychosociale problemen en problemen
in de leefomgeving
AS V: Globale inschatting (GAF-score)
Complicaties bij het gebruik van de assen

Belangrijkste psychologische problemen
en stoornissen
Wat is abnormaal?
Oorzaken
Cognitief gedragstherapeutische visie
Kort overzicht
Stemmingsstoornissen
Depressieve periode
Manische periode
Uniepolaire stoornissen
Dysthyme stoornis volgens de DSM-IV
Diagnostiek van de depressieve stoornissen
Kenmerken depressieve stoornis
Eenmalige depressieve stoornis volgens de DSM-IV
Recidiverende depressieve stoornis volgens de
DSM-IV
Depressieve stoornis NAO volgens de DSM-IV
Bipolaire stoornis

Angststoornissen
Gegeneraliseerde angststoornis
Gegeneraliseerde angststoornis volgens de DSM-IV
Specifieke fobie
Specifieke fobie volgens de DSM-IV
Vijf types
Sociale fobie
Sociale fobie volgens de DSM-IV
Paniekstoornis
Paniekaanvallen
Paniekstoornis zonder agorafobie volgens de DSM-IV
Paniekstoornis met agorafobie volgens de DSM-IV
Agorafobie zonder paniekstoornis
Agorafobie zonder paniekstoornis in de voor-
geschiedenis volgens de DSM-IV
Obsessief-compulsieve stoornis
Obsessief-compulsieve stoornis volgens de DSM-IV
Posttraumatische stressstoornis
Bijkomende problemen
Posttraumatische stressstoornis volgens de DSM-IV
Vermijding
Prikkelbaarheid
Acuut of chronisch
Acute stressstoornis
Acute stressstoornis volgens de DSM-IV

Stoornissen samenhangend met drugsmisbruik
Stoornissen in het gebruik van drugs
Afhankelijkheid volgens de DSM-IV
Misbruik volgens de DSM-IV
Stoornissen door het gebruik van drugs en alcohol
Intoxicatie volgens de DSM-IV
Onthouding volgens de DSM-IV
Drugsgerelateerde stoornissen volgens de DSM-IV

Eetstoornissen
Anorexia nervosa
Anorexia nervosa volgens de DSM-IV
Boulimia nervosa
Boulimia nervosa volgens de DSM-IV
Overige eetstoornissen
Vreetbuienstoornis
Obesitas
Eetstoornis NAO volgens de DSM-IV

Somatoforme stoornissen
Ongedifferentieerde somatoforme stoornis
Ongedifferentieerde somatoforme stoornis
volgens de DSM-IV
Chronisch vermoeidheidssyndroom
Effectieve behandelvorm
Somatisatiesoornis
Somatisatiestoornis volgens de DSM-IV
Conversiestoornis
Conversiestoornis volgens de DSM-IV
Stressoren
Acuut of chronisch
Pijnstoornis
Pijnstoornis volgens de DSM-IV
Hypochondrie
Hypochondrie volgens de DSM-IV
Dysmorfofobie
Dysmorfofobie volgens de DSM-IV
Psychotische stoornissen
Schizofrenie
Schizofrenie volgens de DSM-IV
Het paranoïde type
Het gedesoriënteerde type
Het catatone type
Het ongedifferentieerde type
Het resttype
Persoonlijkheidsstoornissen
Cluster A: Paranoïde, schizoïde, schizotypisch
Cluster B: Antisociaal, theatraal, narcistisch,
borderline
Cluster C: Angstig, vermijdend, afhankelijk en
dwangmatig
Tenslotte

Verklarende diagnostiek inleiding

Beschrijvende en verklarende diagnostiek
Standaardbehandeling en individuele interventies
Keuzes maken

Verklarende diagnostiek
Hypotheses
Overeenkomsten
Het zijn zoekschema’s
Ze zijn gebaseerd op samenhang
Klachten zijn het vertrekpunt
Pas op voor ‘doordiagnosticeren’
Hulpmiddelen
DSM-classificatie
Controlecyclus
Klinische blik

Functieanalyse en betekenisanalyse: beginpunt

Functieanalyse
Schema van de functieanalyse
De respons
De vermeende bekrachtiger
De associatie
De begrenzende context
De consequenties
Het stappenplan van de functieanalyse
Stap : Wat is het problematische gedrag?
Stap : Is het gedrag operant of respondent?
Stap : Identificeer de vermeende bekrachtiger
Vragen stellen
Topografische analyse
Eigen kennis en ervaring
Stap : Toets de vermeende bekrachtiger
Stap : Stel vast: GS of OGS
Stap : Kun je beginnen met behandelen?
Stap : Bepaal de context
Voorbeeld van een functieanalyse
Stap : Bepaal het problematische gedrag
Stap : Is het gedrag operant?
Stap : De vermeende bekrachtiger identificeren
Stap : Vermeende bekrachtiger toetsen
Stap : GS of OGS?
Stap : Kan er worden begonnen met behandelen?
Stap : Context bepalen
Ingevuld functieanalyseschema

Interventies vanuit de functieanalyse
Copingstrategieën
Omzetten van problematisch gedrag in minder
problematisch gedrag
Herevaluatie van de gevreesde consequentie
Herevaluatie van de negatieve consequentie
Combinatie

Betekenisanalyse
Het begin van de betekenisanalyse
Het betekenisanalyse schema
De geconditioneerde stimulus (GS)
De ongeconditioneerde stimulus representatie
(OGS-representatie)
De associatie tussen de GS en de OGS-
representatie
De geconditioneerde respons (GR)
De geconditioneerde stimulus
De OGS-representatie
Technieken om de OGS-representatie te
achterhalen
De associatie tussen GS- en OGS-representatie
Sequentieel en referentieel
De geconditioneerde respons

Betekenisanalyse: het stappenplan
Stap : Bepalen problematische situatie
Stap : Identificeren geconditioneerde respons (GR)
Stap : Vaststellen OGS-representatie
Neerwaartse pijl-techniek
Op zoek naar het rampscenario
Tweede fase
Stap : Associatie: referentieel of sequentieel?
Referentieel
Sequentieel
Stap : Toetsen van de hypotheses
Stap : Kan we worden begonnen met behandelen?

Voorbeeld van een betekenisanalyse
Stap : Bepalen van de problematische situatie
Stap : Identificeren van de geconditioneerde
respons
Stap : Vaststellen van de OGS-representatie
Stap : Associaties tussen GS en OGS-
representatie
Stap : Toetsen van de hypotheses
Stap : Kan er worden begonnen met behandelen?
Ingevuld betekenisanalyseschema
Interventies vanuit de betekenisanalyse
Herevaluatie van de OGS-representatie
Imaginaire exposure
Herstructurering van de vroegere herinneringen
Coping ten aanzien van de OGS
EMDR
Combinatie

Registratieopdrachten
Waarom worden registratieopdrachten ingezet?
Direct effect op problemen
Wat te registreren?
Voordelen van registreren
Positieve ervaringen opschrijven
Neem registratieopdrachten serieus
Wie registreert?
Drie typen registratieopdrachten

Type : Frequentie- en tijdsduurregistratie
Het bijhouden van de frequentie
Het bijhouden van de tijdsduur
Schattingen en steekproeven
Dagtotalengrafiek
Stappenplan

Type : Registratieopdrachten rond voorkomen
en bezinning
Rondes
Stappenplan

Type : Registratie van automatische gedachten
en denkfouten
Het gedachterapport
Invullen in drie stappen
Het bepalen van de gebeurtenis
Het bepalen van het gevoel en het gedrag
Het bepalen van de automatische gedachten
Wanneer is iets een automatische gedachte?
Gedachterapport deel
Gedachterapport: Stappenplan

Denkfouten opsporen en aanpakken
Soorten denkfouten
Doemdenken
Zwart-wit denken
Overgeneraliseren
Emotioneel redeneren
Waarzeggerij
Spijt
Gedachten lezen
Etiketten opplakken
Onvermogen om zelf te weerleggen
Eisen stellen
Mentaal filteren/negatief filteren
Oneerlijke vergelijkingen
Positieve dingen wegwuiven
Lage frustratietolerantie
Wat…..als denken
Dingen persoonlijk oplossen
Beschuldigen
Registratieopdracht denkfouten opsporen
Denkfouten opsporen: Stappenplan
Denkfouten registreren met ABC-methode
Stappenplan ABC-methode
Het aanpakken van denkfouten
ABC-methode
Stappenplan ABC-methode
Taartdiagram
Stappenplan taartdiagram
Bewijslast onderzoeken
Bewijslast onderzoeken stappenplan
Continuüm
Stappenplan continuüm

Basisinterventies (deel )
Vier basistypes
Anticipatie veranderende interventies
Exposure technieken
Exposure in vivo
Variaties
Drie fases
Voorbereiding
Planning
Angsthiërarchie
Angstthermometer
Uitvoering
Stappenplan exposure in vivo
Imaginaire exposure
Voorbeeld imaginair script
Stappenplan imaginaire exposure
Cue exposure
Stappenplan cue exposure

Responspreventie
Werkwijze responspreventie
Voorbereiding
Planning
Dwanghandeling
Handen wassen
Uitvoering
Frequentie- of tijdsduurmethode
Stappenplan responspreventie
Andere anticipatie veranderende interventies

Basisinterventies (deel )

Vaardigheden verbeterende interventies
Sociale vaardigheidstraining (SVT)
Groepstrainingen
Individuele trainingen
Individuele assertiviteitstraining
Uitvoering
Informeren en motiveren
Voorkomen en bezinning
Observatie en bezinning
Positief dagboek en bezinning
Rollenspellen
Imaginaire training
Stappenplan
Impulscontrole
Uitvoering
Motivatie
Registratie
Risicosituaties
Stappenplan
Stopmechanisme
Uitvoering van het stopmechanisme
Uitleg
Emotioneel thema
Tegenthema
Operationeel tegenthema
Verdere procedure
Zelfmanagement psychotrauma en management
negatief zelfbeeld
Management paniek
Stappenplan

Intrinsieke betekenisveranderende interventies

Contraconditionering
Contraconditionering bij psychotrauma
Uitvoering
Oproepen en loslaten
Tegenthema operationaliseren
Stimulusrepresentatie operationaliseren
Betekenisrepresentatie operationaliseren
Responsrepresentatie operationaliseren
Stappenplan
Contraconditionering bij een negatief zelfbeeld
Uitvoering
Positief oordeel uitvergroten
Schrijven
Imaginatie
Lichaamshouding en gezichtsuitdrukking
Zelfverbalisatie
Koppelen
Stappenplan

Symbolisch schrijven
Symbolisch schrijven bij psychotrauma
Stappenplan

Eye movement desensitization and processing
(EMDR)
Uitvoering
Voorbereiding
Scherp stellen
Desensitisatie
Installatie
Afsluiting
Stappenplan

Mindfulness based cognitive therapy
Uitvoering

Ontspanning brengende interventies
Stressdagboek
Stappenplan
Visualisatie
Stappenplan
Ademhalingsoefening
Stappenplan

Toegepaste relaxatie
Stappenplan
Uitleg
Progressieve relaxatie
Instructie
Gezicht
Nek en schouders
Instructie tweede sessie
Rug
Billen en benen
Alleen ontspannen
Instructie
Instructiegerelateerde ontspanningstraining
Instructie
Differentiële relaxatie
Instructie
Instructie zittend aan tafel
Instructie staand en lopende
Snelle relaxatie
Instructie
De praktijk

Andere interventies
Juiste interventie kiezen bij psychotrauma
Wetenschappelijk
Klinisch

Cognitieve gedragstherapie bij kinderen en
jongeren
Kinderen tot twaalf jaar
Basisvaardigheden
Kan het kind gedachten rapporteren?
Directe benadering: beschrijf wat je denkt
Indirecte benadering: beschrijf een moeilijke situatie
Wat zou iemand anders denken?
Denkwolkjes
Methoden om situaties op verschillende
manieren te interpreteren
Denkbeeldige situaties
Striptekeningen
Poppenkastpoppen
Kan het kind emoties onderscheiden?
Gedachten, gevoelens en gebeurtenissen met
elkaar in verband brengen

Adolescenten (- jaar)
Accepteer het egocentrisme
Maak werk van samenwerking
Stel socratische vragen
Uitdagen van dichotoom denken
Blijf objectief
Betrek belangrijke anderen bij de therapie

Vaak voorkomende problemen
Kinderen die zwijgen
Problemen met rapporteren van gedachten
Beperkte cognitieve of mondelinge vaardigheden
Gebrek aan motivatie
Niet willen veranderen
Geen huiswerk maken
De rol van de ouders
Ernstig disfunctionele gezinnen
Met wie moet de behandelaar samenwerken?
Problemen oplossen op korte termijn

Wanneer cognitieve gedragstherapie toepassen?
Internaliserende problemen
Angststoornissen
Specifieke fobie
Sociale fobie
Verlatingsangst
Schoolweigering
Paniekstoornis
Gegeneraliseerde angststoornis
Obsessief-compulsieve stoornis
Posttraumatische stressstoornis
Stemmingsstoornissen
Depressie
Bipolaire stoornis

Het cognitief gedragstherapeutisch proces
Intake
Diagnostiek
Behandelplan
Behandeling
Afsluiten van de therapie
Het motiveren van kinderen en jongeren
Empathie tonen
Discrepantie ontwikkelen
Veranderingsweegschaal
Confrontatie met weerstand vermijden
Werkzaamheid benadrukken en stimuleren

Interventies voor kinderen en jongeren
Spelletjes
Poppen
Verhalen vertellen
Halfgestructureerde en open verhalen
Therapeutische verhalen
Visualisatie
Visualisatie om emotionele inhoud te veranderen
Visualisatie om te ontspannen

Speciale interventies bij de belangrijkste
psychologische problemen
Angst
Angst herkennen
Ontspannen
Spierontspanning
Lichaamsbeweging
Aan iets anders denken of iets anders gaan doen
Concentreren op de ademhaling
Visualisatie
Zorgelijke gedachten benoemen
Negatieve gedachten toetsen
Gedachten veranderen
Angsten onder ogen zien

Depressie
Psycho-educatie
Activiteitendagboek
Leuke dingen ontdekken
Vaststellen van negatieve gedachten
Aanpak
Oefenen in succes
Kijken wat anderen doen
Positieve zelfspraak

Obsessief-compulsieve stoornis
Psycho-educatie
Toetsen van obsessieve gedachten
Ontspannen
Aanpakken van dwanghandelingen

Speciale interventies bij psychotrauma
Psycho-educatie
Het stoppen van ongewenste herinneringen
Denkpuzzels
Omgeving beschrijven
Opgaan in andere bezigheden
Uitzetten van de video
Beter slapen
Ontspannen
Angsten onder ogen zien

Gedrag en cognitie

De gedragstherapie
Behaviorisme
Klassieke conditionering
Operante conditionering
Therapeutische interventies
Van S-R naar S-O-R
Evidence based therapie
Wat is gedrag?
Het stimulus-responsmodel
Belangrijkste kenmerken van gedragstherapie

De cognitieve therapie
Disfunctionele interpretaties
Cognitieve therapie nu
Het cognitieve model
Belangrijke kenmerken van cognitieve therapie
Het verschil

Integratie tot cognitieve gedragstherapie
Integratie vanuit de praktijk
Integratie vanuit theorie
Integratie vanuit onderzoek
Cognitieve gedragstherapie in de praktijk
Belangrijkste kenmerken van cognitieve
gedragstherapie

Belangrijke gedragstherapeutische interventies
Exposuretechnieken
Systematische desensitisatie
Werkwijze
Stappenplan desensitisatie
Conditioneringtechnieken
Aversietechnieken
Werkwijze
Andere gedragstherapeutische interventies
Ontspanningsoefeningen
Sociale vaardigheidstherapie

Belangrijke cognitieve interventies
Het gedachterapport
Gedachterapport deel
Gedachterapport deel
De belangrijkste automatische gedachte
Bewijzen voor en tegen
Argumenten voor
Argumenten tegen
De alternatieve gedachte
Kenmerken
Geloofwaardigheid
Stappenplan gedachterapport
Gedragsexperimenten
Het opzetten van een gedragsexperiment
Uitvoering
Stappenplan
Meerdimensionaal schalen
Uitvoering
Stappenplan
Kosten-baten analyse
Uitvoering
Stappenplan
Eigen advocaat spelen
Stappenplan
Waardesysteem onderzoeken
Stappenplan waardesysteem
Self fulfilling prophecy
Stappenplan self fulfilling prophecy
Andere cognitieve interventies

Leren en aandacht
Leertheorieën
Aandachtstheorieën

Leertheorieën
Vier verschillende leertheorieën
Habituatie en sensitisatie
Basisonderzoek
Verklaring
Klassieke conditionering
Excitatorische conditionering
Inhibitorische conditionering
Aversieve conditionering
Kernbegrippen klassieke conditionering
Bekrachtiging
Uitdoving
Contraconditionering
Generalisatie
Differentiatie
Operante conditionering
Operante conditionering van Thorndike
Basisonderzoek van Skinner
Complexe vormen van operante conditionering
Conflict
Toevalsleren
Wederzijds bekrachtigen
Shaping
Kernbegrippen operante conditionering
Bekrachtigen
Bestraffen
Uitdoven
Cognitief leren
Leren door observatie
Interacties tussen de verschillende leertheorieën
Twee-factorenmodel van Mowrer
Twee-factorenmodel in aangepaste vorm

Leertheorieën en interventies
Interventies vanuit habituatie en sensitisatie
Interventies vanuit de klassieke conditionering
Interventies vanuit de operante conditionering
Mediatherapie
Zelfcontroletechnieken
Operante technieken om gedrag af te zwakken
Bestraffen
Uitdoven
Differential reinforcement of other behavior (DRO)
Boete
Overcorrectie
Isolatie
Verzadiging

Interventies (vervolg) en aandachtstheorieën
Operate technieken bij gedragstekort
Shaping
Modelling
Chaining
Interventies vanuit cognitief leren
Cognitieve herstructurering
Leren door observatie

Aandacht
Aandacht als proces
Theorie over aandacht
Aandacht en de cognitieve gedragstherapie
Interventies vanuit aandachtstheorieën
Registratieopdrachten
Frequentie- en tijdsduurregistraties
Registratieopdrachten rond voorkomen en
bezinning
Registratieopdrachten rond het opsporen en
aanpakken van automatische gedachten
en denkfouten
Taakconcentratie
Taakconcentratietraining
Stappenplan taakconcentratietraining
Meditatietechnieken
Ademhaling tellen-meditatie
Stappenplan ademhaling tellen-meditatie
Bodyscanmeditatie
Stappenplan bodyscanmeditatie
Vlammeditatie
Stappenplan vlammeditatie
Mindfulness based cognitive therapy
Leven in het nu
Uitstellen van het oordeel
Gedachtetrein stoppen

Cognitieve gedragstherapie en de emotie-
theorieën

Emotie
Aspecten van emotie
Oproepen van emoties
Basisemoties
Angst
Boosheid
Walging
Vreugde
Verdriet
Verrassing
Emotie in twee basisdimensies
Gezonde en ongezonde emoties
Onderscheid vaststellen
Verschillen in gedrag
Verschillen in denkwijze
Verschillen in aandacht
Emoties en gevoelens benoemen
Emotie en cognitie
Emotie en motivatie

Emotietheorieën
Frijda’s algemene emotietheorie
Appèl
Actietendensen
Arousal
Kritiek op Frijda’s algemene emotietheorie
Emotietheorieën voor behandelingen en
ziektebeelden
Brewin’s duale-representatietheorie
Verbaal toegankelijk geheugen
Situatief toegankelijk geheugen
Therapeutische consequenties
Teasdale’s interacterende cognitieve
subsystementherapie
Therapeutische consequenties
Het model van Power en Dalgleish (SPAARS)
Therapeutische consequenties van het SPAARS-
model
Zelfregulerend executief functiemodel van Wells
en Matthews
Therapeutische consequenties

Lang’s bio-informatietherapie
Onderlinge verbanden
Therapeutische consequenties

Interventies vanuit de emotietheorieën
Technieken om emoties te benoemen
Het emotiedagboek
Het gevoelensdossier
De sterkte van emoties bepalen
Stappenplan
Emoties veranderen
Een gezond emotioneel doel
Hevige emoties wijzigen
Aandacht richten
Wijzigen lichaamstaal en lichaamshouding
Wijzigen gelaatsuitdrukkingen
Uitvoeren tegengesteld gedrag
Stappenplan om angst te wijzigen
Stappenplan om woede te wijzigen
Stappenplan om verdriet te wijzigen
Technieken voor emotionele verwerking
Symbolisch schrijven
Eye movement desensitization and reprocessing
(EMDR)
Rescripting
Stappenplan rescripting
Voorbeeld rescripting

Sociale psychologie en therapeutische doelen
Sociale psychologie
Sociale beïnvloeding
Sociaal leren
Therapeutische consequenties
Attributie
Therapeutische consequenties
Zelfperceptie
Therapeutische consequenties
Groepsdynamica en groepsdruk
Therapeutische consequenties
Cognitieve dissonantie
Therapeutische consequenties
Verleidingsregels
Voor wat hoort wat
Je kunt geen nee blijven zeggen
Een man een man, een woord een woord
Sociale context
Systeemtheorie
Disfunctionele communicatiepatronen
Verwarring van inhoud en betrekking
Interpunctie van communicatie
Inconsistente communicatie
Therapeutische consequenties
Disfunctioneren van de grenzen
Onbalans in hiërarchie
Samenvatting

Het behalen van therapeutische doelen
Het behandeldoel
Doelstellingen halen
Concentreren op doelstelling
Doelstelling aanpassen
Maximale motivatie
Aspect : Attitude van de therapeut
Aspect : De voordelen van de verandering
Aspect : Inspiratie
Aspect : Vorderingen
Het motivatiegesprek
Motivatie van binnenuit
Ambivalentie oplossen
Bereidheid niet altijd gelijk
Partnermodel
Doelstellingen van het motivatiegesprek
Gesprekstechnieken van het motivatiegesprek

Weerstand van de cliënt
De aard van weerstandsgedrag
Oorzaken van weerstandsgedrag
De cliënt
De therapeut
De therapie
Betekenis van weerstandsgedrag
Preventie van weerstandsgedrag
Weerstand herkennen
Omgaan met weerstandsgedrag

Afsluiting van deze opleiding
Cognitieve gedragstherapie: introductie
De doelgroep
Duur
Fasen van het cognitief gedragstherapeutisch proces
De intake
De diagnostiek
Behandelplan
De behandeling
Overzicht interventies
Overzicht registratieopdrachten
Afsluiting van de therapie
Therapeutische basisvaardigheden en houding
 

OMVANG

Deze volledig schriftelijke studie omvat 852 pagina's op A5 formaat met inhoudsregister

HUISWERK

inzenden per post of digitaal via internet

STUDIEBELASTING

bij 1 les per maand 4-5 uur per week 

NIVEAU

hbo-niveau

CURSUSAANVANG

je kunt op elk gewenst moment met de cursus starten

VOOROPLEIDING

toegankelijk vanaf mbo-niveau

STUDIEMATERIAAL

het lespakket bevat een fraai opbergsysteem en is inclusief alle benodigde studiematerialen en/of boeken

STUDIEVERKLARING

wordt kosteloos verstrekt na inzending van het huiswerk

EXAMEN 

je kunt desgewenst een digitaal  thuisexamen afleggen

ERKENNING

ACCREDITATIECODE KTNO

K5564

ECTS PUNTEN

13 ECTS
PROEFLES BEKIJKEN

Van de meeste cursussen kun je een proefles bekijken, zodat je vooraf beter een keuze kunt maken.
Je kunt kiezen tussen een gratis proefles die je via internet op je computer kunt downloaden of de toezending van een gedrukte les waarvoor we je wel kosten in rekening moeten brengen.

Om een proefles te kunnen lezen dient je computer het programma Acrobat Reader te bevatten. Is dat niet het geval, dan kun je dit programma binnen enkele minuten gratis downloaden.

Download Acrobat Reader


Proefles Downloaden:


Cognitieve Gedragstherapie.pdf


De gedrukte proefles is tevens de eerste les van de cursus waarvoor je deze proefles aanvraagt. Deze proefles zal bij het doen van een definitieve inschrijving verrekend worden.

De SORAG respecteert je privacy en verkoopt je gegevens niet aan derden. Meer informatie vind je in het privacy statement.


Ik verzoek een proefles te ontvangen van: Cognitieve Gedragstherapie

   
:


* = Verplicht invulveld

Betaalmethode

 Door het bedrag van € 43.85 zelf per direct over te maken. Het bedrag dient direct na het doen van de aanvraag overgemaakt te worden naar IBAN-bankrekening NL61 RABO 0119 0480 27 t.n.v. de SORAG o.v.v. de naam van de aanvrager en de cursusnaam van de cursus waarvoor je de proefles hebt aangevraagd.


 Betaling ineens proefles door € 43.85 inclusief verzendkosten over te maken via
( Betaling via IDeal is alleen mogelijk vanaf een Nederlandse IBAN-bankrekening en alleen voor betaling van het gehele lesgeldbedrag. )  


Wanneer ik besluit mij binnen drie maanden na ontvangst van de proefles voor deze cursus in te schrijven wordt de betaling van de proefles met het lesgeld van de betreffende cursus verrekend.